De Nederlandse landelijke kwaliteitsregistratie van diabetespatiënten in de tweede en derde lijn van all leeftijden is op 14 november 2017 (Wereld Diabetes Dag) van start gegaan onder de naam DPARD (Dutch Pediatric and Adult Registry of Diabetes).
Het initiatief voor deze kwaliteitsregistratie is voortgekomen uit een samenwerkingsverband tussen zorgverleners en patiënten. Initiatiefnemers zijn de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV), de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK), de Diabetesvereniging Nederland (DVN) en de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF). In 2018 is DPARD verder gegaan onder de vleugels van DICA. Voor de implementatie van de registratie wordt samengewerkt met MRDM (Medical Research Data Management). MRDM is ook partner bij andere DICA-registraties. Primair worden de data gebruikt om diabeteszorg binnen de ziekenhuizen en behandelcentra te verbeteren, en zullen de data dus niet door de initiatiefnemers gedeeld worden met externe partijen zoals ziektekostenverzekeraars.
Doel van de registratie
Om de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de diabeteszorg met een steeds verder groeiend aantal patiënten te kunnen waarborgen, is het van belang een aanpak te ontwikkelen die gericht is op het verder vergroten van de doelmatigheid en kwaliteit van de huidige diabeteszorg. Basisvoorwaarde hiervoor is dat men beschikt over betrouwbare kwaliteitsinformatie. Deze informatie ontbrak tot 2017 in Nederland; er was geen landelijke registratie met gegevens van alle mensen met diabetes mellitus die hiervoor werden behandeld in de tweede en derde lijn. Het ontbrak hierdoor aan goede en betrouwbare informatie over bijvoorbeeld aantallen mensen met diabetes, de prevalentie van complicaties, effecten van de behandeling, multimorbiditeit en over de kwaliteit van de geboden zorg. Een kwaliteitsregistratie van diabetespatiënten in de tweede lijn werd dan ook gezien als een essentiële stap richting een kwaliteitsverbetering van de diabeteszorg.
Geen extra registratielast
DPARD is een registratie van gegevens van zowel kinderen als volwassen met diabetes in de tweede en derde lijn. Voor de registratie wordt gebruik gemaakt van parameters uit reeds door de beroepsgroep geaccepteerde basissets. Aan de hand van deze basissets kan de kwaliteit van zorg gemonitord worden. Het aantal mensen met diabetes dat in de tweede lijn behandeld wordt is groot, en de zorg is chronisch. Dit zou een ongewilde en forse registratielast betekenen voor betrokken medisch specialisten wanneer de dataverzameling (semi)handmatig zou plaatsvinden. Daarom is in deze registratie het uitgangspunt: “registratie aan de bron”. Dat wil zeggen dat gegevens rechtstreeks worden verzameld uit het elektronisch patiëntendossier (EPD), zoals ze daarin door de zorgverlener al zijn vastgelegd. De data zijn dus een weergave van de inhoud van het EPD, en worden als een spiegel teruggegeven aan de zorgverlener met een vergeliking ten opzichte van de benchmark, die wordt gevormd door de andere deelnemende ziekenhuizen in Nederland. Door deze wijze van registreren geeft DPARD geen extra registratielast voor de zorgverlener.
Pilotfase
In de pilot fase is gestart met het aansluiten van circa 20 “Chipsoft en EPIC ziekenhuizen”. Alle ziekenhuizen zijn daarover reeds geïnformeerd; Stichting BIDON heeft van ruim 30 ziekenhuizen bericht gekregen dat zij geinteresseerd zijn om deel te nemen. In 2017 is gestart met het aansluiten van de eerste ziekenhuizen. Na de pilotfase is het streven om alle andere ziekenhuizen aan te sluiten op DPARD.
Privacy
DPARD voldoet aan alle huidige privacy wetgeving in Nederland en Europa, inclusief AVG. Indien persoonsgegevens van patiënten verwerkt worden buiten de eigen zorgorganisatie dan stelt de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) dat de zorgorganisatie een Bewerkersovereenkomst afsluit met de organisatie die de verwerking uitvoert. Voor DPARD is dat MRDM. MRDM heeft met alle ziekenhuisorganisaties in Nederland een Bewerkersovereenkomst afgesloten, waarin is vastgelegd wat MRDM in het kader van de registratie met de door het ziekenhuis aangeleverde data mag doen. MRDM heeft dus zelfstandig geen zeggenschap over die data. Om de rol van bewerker te mogen uitvoeren is MRDM NEN 7510:2011 en ISO 27001:2013 gecertificeerd. MRDM hanteert “privacy by design” en “security by design” bij het inrichten van haar informatiesystemen. Datatransport vindt plaats langs beveiligde verbindingen en persoonsgegevens worden geanonimiseerd en gescheiden van de medische data opgeslagen. MRDM streeft naar maximale privacy en veiligheid bij het bewerken van medische data. Dit streven uit zich in het hanteren van de richtlijnen van het Nationaal Cyber Security Centrum van de Nederlandse overheid. Op het gebied van wetgeving voldoet MRDM aan onder andere de eisen uit de Wet bescherming persoonsgegevens. MRDM heeft haar eigen functionaris gegevensbescherming aangesteld om privacy zaken te waarborgen.
De Diabetesvereniging Nederland (DVN) zal via haar website patiënten informatie geven over het register en de waarborgen ten aanzien van privacy. dvn.nl/diabetesregister
Governance
De governance van DPARD is ondergebracht bij DICA. Er is een (privacy) reglement opgesteld, en alle ziekenhuizen hebben een deelnemersovereenkomst en bewerkersovereenkomst met DICA en MRDM. Al deze overeenkomsten zijn inhoudelijk afgestemd met de NVZ. Deze overeenkomsten, alsmede een algemene beschrijving van de wijze waarop BIDON en DPARD zijn ingericht, zijn op te vragen bij Carianne Verheugt via
Het Diabetes Fonds heeft financieel bijgedragen aan de totstandkoming van DPARD. Doorontwikkeling van DPARD is mede mogelijk gemaakt door financiering van SKMS.